باتلاق سمی پسماندهای صنعتی در قم - وبلاگ تفریح و سرگرمی

به گزارش وبلاگ تفریح و سرگرمی، روح الله کریمی- قم - خبرنگار:تصویر گیر کردن یک چوپان در باتلاق چسبناک که چندی پیش در شبکه های اجتماعی دست به دست شده بود واکنش های زیادی داشته است.

این چوپان در نزدیکی روستای فیض آباد قم لحظه به لحظه در حوضچه مواد صنعتی فرو می رفت و اگر کسی متوجه او نمی شد، در این باتلاق دفن می شد. خبر این حادثه را یکی از سربازان کلانتری روستا که در حال گشت زنی بود و متوجه صدای پارس های مشکوک و مداوم سگ های چوپان شد، به آتش نشانی داده بود. 4 گروه آتش نشان پس از یک ساعت کوشش توانستند این چوپان را از مرگ حتمی نجات دهند.

2 هفته بعد، در همان نقطه، خبر و تصویر به دام افتادن 20 گوسفند در میان مواد صنعتی منتشر شد. یکی از اهالی روستا گفت: این باتلاق از دور مانند سراب است و گوسفندان فکر می نمایند آب است و سراغش می روند. اهالی این روستا، گوسفندان نجات یافته را با نفت شسته اند، اما مواد صنعتی پاک نشده است. خبر بعدی از 2 روستای دولت آباد و صادق آباد از توابع بخش جعفرآباد قم بود. غروب یکی از روزهای داغ تابستانی بوی عجیبی در این روستاها پیچیده شد و اهالی روستاها فکر می کردند بوی گاز است. بسیاری از اهالی این 2 روستا که نفس کشیدن برایشان سخت شده بود، محل زندگی خود را ترک نموده بودند و بعضی از اهالی روستا حالت تهوع داشتند. همان روز 20 نفر از اهالی این 2 روستا بر اثر استشمام پسماندهای صنعتی مسموم شده بودند. پسماندهای صنعتی این بار در آب رودخانه تخلیه شده بود. تعدادی از گوسفندان این منطقه نیز به دلیل استفاده از آب رودخانه تلف شده اند.

• پیگیری بی ثمر 15 ساله

این حوادث یک پیشینه قدیمی دارد. شروعش از بخش سلفچگان بود. جایی که رسانه ها، سال ها فریاد اهالی اش را به گوش مسئولان رسانده بودند. زمانی که کارخانه های آلاینده یکی پس از دیگری در این بخش مجوز می گرفتند، رسانه های استان در خصوص کار کارشناسی برای رعایت استانداردهای زیست محیطی و خسارت های زیست محیطی این منطقه گزارش هایی نوشته بودند.

موضوع تخلیه پسماندهای صنعتی بارها پیگیری شده و هر بار یک پاسخ بیشتر نداشت و آن اعلام خبر پیگیری معضلات زیست محیطی بود. بالاخره جلساتی با حضور مسئولان نهادهای مختلف تشکیل شد. همه مسئولان از عمق ماجرا باخبر بودند. تا جایی که مرتضی حیدری فرماندار قم گفت: به دلیل تخلیه پسماندهای صنعتی تا مدت ها مردم مقطوع النسل می شوند و نسل اندر نسل تأثیر مخربی خواهد گذاشت.

با این حال، مسئولان نه از میزان تخلیه پسماندهای صنعتی باخبر بودند و نه کارخانه های متخلف شناسایی شده بودند. علاوه بر این، 8 سال پیش مطالعه ای در این مورد انجام شد و تعدادی مکان برای راه اندازی سایت جدید پیشنهاد شده بود. در این جلسه، محسن بهشتی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم یک جمله تأمل برانگیز گفت. وی اضافه نمود: سال 82 در استانداری جلسه داشتیم و همین مسائل مطرح بود. سازمان محیط زیست کشور باید از مدیر کل محیط زیست قم بپرسد در حالی که 15 سال است که این مسأله در دستور کار قرار گرفته است، بالاخره چه کاری می خواهد انجام گردد.

• تفکر غیرکارشناسی در ایجاد سایت دفن پسماند

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم در این زمینه به خبرنگار وبلاگ تفریح و سرگرمی گفت: بر اساس قانون، مسئولیت مدیریت پسماندهای صنعتی با تولیدنمایندگان است، اما نمی گردد از هر تولیدنماینده انتظار داشت که برای خودش مدیریت کند، چون این کار، تخصصی است. قانون گذار تصریح دارد که سازمان محیط زیست باید برای مدیریت پسماند صنعتی مکان یابی انجام دهد و مطالعات این حوزه پس از تأیید نهایی وزارت کشور اجرا گردد.

سیدرضا موسوی مشکینی با بیان این که اداره کل حفاظت محیط زیست استان طبق وظیفه خود مطالعه ای انجام داده و 17 پهنه را پیشنهاد نموده اضافه نمود: یکی از محل هایی که پیشنهاد شده در محور قم-گرمسار بود. آن موقع جاده قم-گرمسار ساخته نشده بود. وقتی مکان یابی در حال تأیید نهایی بود ساخت محور قم-گرمسار مطرح شد و مسئولان وقت استانداری قم با تأکید بر این که محور قم-گرمسار در توسعه استان نقش خواهد داشت، با مدیریت پسماند صنعتی در این مکان مخالفت کردند.

وی بیان نمود: زمانی بعضی مسئولان تصمیم گیر در استان قم معتقد بودند که این استان احتیاج به محل دفن پسماند ویژه ندارد. این تفکر غیرکارشناسی سبب شده بود بین مسئولان استان برای جانمایی مکان های دفن پسماندهای صنعتی اجماع نباشد. بنابراین این مسأله بلاتکلیف مانده بود، تا جایی که چند استاندار و مدیر کل حفاظت محیط زیست در قم فعالیت نموده بودند، اما این طرح نهایی نشده بود. موسوی مشکینی اضافه نمود: محل دفن پسماند غیرمجاز در سلفچگان بوده که مشکلاتی ایجاد کرد و ما گفتیم که نمی گردد با مسائل زیست محیطی با تعارف برخورد کرد. بنابراین پس از آنالیز در کارگروه مدیریت پسماند و با هماهنگی دادستانی قم، برای سایت سلفچگان محدودیت هایی ایجاد کردیم.

مهم ترین محدودیتی که مدیر کل حفاظت محیط زیست از آن یاد نموده، ممنوعیت پذیرش پسماندهای صنعتی خارج از استان بود. موسوی مشکینی دلیل اعمال این محدودیت را نبود مدیریت اصولی در این سایت گفت و گفت: این سایت بدون نظارت کافی فعالیت می کرد و در واقع بین شهرک صنعتی سلفچگان و شرکت شهرک های صنعتی پاسکاری می شد.

• پیش بینی سایت جدید

وی در عین حال از بازبینی مجدد مطالعات قبلی در کارگروه مدیریت پسماند اطلاع داد و اظهار کرد: پس از بازدیدهای کارشناسی، محل جدیدی برای مدیریت پسماندهای صنعتی پیشنهاد شده است. از این مکان بازدید شده و از نهادهای استان درخواست کردیم پیشنهادها و نظرها را به صورت مکتوب به ما اعلام نمایند. موسوی مشکینی مکان پیشنهاد شده را نزدیک سایت دفن زباله البرز گفت و اضافه نمود: اگر راه اندازی این سایت منع قانونی نداشته باشد با رعایت الزامات لازم و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، این کار انجام می گردد.

وی با بیان این که راستا دسترسی و زیرساخت های این سایت آماده است، پیش بینی کرد که در این سایت پس از پسماندهای صنعتی مدیریت های مختلفی انجام خواهد شد که قسمتی از آن دفن پسماندهاست. به گفته مدیر کل حفاظت محیط زیست استان، مکان سایت جدید برای تغییر کاربری به کارگروه امور زیربنایی که مرجع اصلی تغییر کاربری است معرفی شده.

مصوبه جلسات گذشته، تحقیقات بیشتر بود. تا تحقیقات مسئولان تمام گردد در بیرون جلسه تخلیه پسماندها همچنان ادامه دارد. تخریب خاک، پوشش گیاهی، آب و حالا جان انسان ها از خطرات تخلیه پسماندهای صنعتی در مناطق مختلف است که یک گوش شنوا می خواهد و وجدان بیدار که جلوی این تخلیه های غیرمجاز گرفته گردد.

• افزایش نظارت ها

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم در خصوص رهاکردن پسماندهای صنعتی در حاشیه جاده ها و بیابان ها اظهار کرد: اخیرا نظارت بر فعالیت واحدهای صنعتی را بیشتر کردیم. فرم هایی به واحدهای صنعتی ارسال شده و به مدیران آنها گفتیم که در سامانه ثبت نام نمایند. با ثبت نام در این سامانه، هیچ واحد صنعتی نمی تواند پسماند بلاتکلیف داشته باشد.

سیدرضا موسوی مشکینی اضافه نمود: البته همواره احتمال تخلف وجود دارد و ما کوشش داریم نظارت ها را افزایش دهیم. وی بیان نمود: بعضی واحدهای صنعتی با بی مسئولیتی این پسماندها را در گوشه و کنار رها می نمایند. به دلیل این که تخلیه این پسماندها زمان بر نیست، شناسایی خودروهای حامل پسماندها سخت است. کارشناسان حفاظت محیط زیست با همکاری دادستانی و پاسگاه های انتظامی، نظارت ها را تقویت کردند تا هیچ کسی به خودش اجازه ندهد پسماندهای صنعتی را رها کند.

موسوی مشکینی از شناسایی 4 خودرو حامل پسماندهای صنعتی اطلاع داد و گفت: احتمال می دهیم این خودروها از خارج استان وارد قم شده و این پسماندها را با مبدأ نامشخص تخلیه نموده اند. وی همدلی بین مسئولان و متولیان واحدهای صنعتی و درک اهمیت حفاظت محیط زیست را لازمه مدیریت کردن پسماندهای صنعتی و جلوگیری از تخلیه این پسماندها در بیابان ها و حاشیه جاده ها دانست و تأکید کرد: از همه مردم و دوستداران محیط زیست درخواست می کنیم که با مشاهده تخلیه پسماندهای صنعتی، پلاک خودرو را به نیروی انتظامی اعلام نمایند تا با خاطیان برخورد گردد.