درد انگشت شست پا؛ علت، تشخیص و درمان
به گزارش وبلاگ تفریح و سرگرمی، وب سایت فرادید: درد مفصل شست پا در نتیجه بیماری هایی از جمله آرتروز، آسیب دیدگی و برآمدگی انگشت شست پا به وجود می آید. این درد می تواند در فعالیت های روزمره همانند پیاده روی اختلال ایجاد کند.

مفصل متاتارسوفارنژیال (MTP) انگشت شست را به پا متصل می نماید. این مفصل برای حمایت از بدن و به حرکت در آوردن شست پا بسیار حیاتی است و این امکان را برای پنجه پا فراهم می آورد تا به راحتی جمع و باز گردد. هنگام پیاده روی یا دویدن به فرد یاری می نماید که به سمت جلو حرکت کند.
بیماری هایی که بر مفصل متاتارسوفارنژیال MTP اثر می گذارد می تواند سبب درد و ورم اطراف انگشت شست پا گردد. درد در این مفصل حرکت در این ناحیه را محدود نموده و از توانایی فرد برای پیاده روی می کاهد. در این مقاله تعدادی از علت های درد مفصل انگشت پا و نحوه درمان آن را شرح خواهیم داد.
دلایل درد
علت درد شست پا به ویژه درد مفصل ممکن است شامل موارد زیر گردد:
آرتروز
آرتروز یکی از انواع التهاب مفصل است که در صورت ضعیف شدن غضروف ها در مفاصل رخ می دهد. هنگامی که آرتروز در پا اتفاق می افتد معمولا بر مفصل MTP در انتهای انگشت شست اثر می گذارد.
با گذشت زمان آرتروز در مفصل شست پا موجب فرسودگی و تضعیف غضروف شده و استخوان ها به یکدیگر ساییده می شوند. ساییدگی و اصطکاک پیوسته سبب درد مفصل شست و التهاب شده که راه رفتن را کمی با چالش و دشواری روبرو می سازد. برآمدگی های استخوانی به نام bone spurs نیز ممکن است بوجود آیند. این مشکل و آرتروز سبب بیرون زدگی استخوان شست می شوند و سبب محدود شدن حرکت انگشت شست می گردد. این حالت یکی از عوامل بروز درد شست پا است.
نقرس
نقرس نوع دیگری از آرتروز است. این مشکل زمانی ایجاد می گردد که اسید اوریک در مفاصل تشکیل کریستال می دهد. اسید اوریک ماده زائدی است که قبل از عبور از کلیه ها و خروج از بدن به عنوان ادرار، از جریان خون نیز عبور می نماید.
سطح بالای اسید اوریک می تواند منجر به کریستالی شده و تشکیل رسوبات کوچک گردد. هنگامی که این اتفاق در مفصل می افتد، می تواند خیلی دردناک باشد. در بسیاری از موارد، علائم اولیه نقرس در مفصل شست پا آشکار می گردد، درست همانجایی که سبب درد های شدید و تورم می گردد. بر این اساس یکی از دلایل علت درد شست پا می تواند نقرس باشد.
نقرس نیز ممکن است به سایر بخش های بدن گسترش پیدا کند. با گذشت زمان می تواند سبب ایجاد برآمدگی و توده هایی زیر پوست گردد.
آسیب دیدگی در انگشتان پا
جراحات بسیاری می توانند انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار دهند؛ و سبب درد در مفصل شست پا شوند. استفاده بیش از حد از آن می تواند سبب مو برداشتن یا یک ترک کوچک در استخوان گردد که حاصل از نیروی تکرار شونده ایجاد می گردد. رگ به رگ شدن یکی از دیگر علل شایع درد مفصل شست پا است. رگ به رگ شدن یا در رفتگی زمانی رخ می دهد که رباط های شست پا، پاره شده یا کشیده شوند.
در بعضی موارد این ممکن است به علت آسیب ناشی از مدل کلاغی راه رفتن باشد که به دلیل فشار بیش از حد روی انگشت شست پا ایجاد می گردد. این آسیب دیدگی ها می تواند سبب تورم و درد شست پا گردد.
انحراف انگشت شست پا (Bunion)
انحراف شست پا یا بونیون یک توده استخوانی است که به آن قوز شست پا و کجی شست هم می گویند که در امتداد قسمت داخلی مفصل MTP ایجاد می گردد. این بر آمدگی موجب تورم اطراف و درد شست پا می گردد.
بعضی مواقع نیز می تواند منجر به سفتی و محدودیت انعطاف پذیری پا گردد. گاهی اوقات شست ممکن است آغاز به پیش روی در انگشت دوم کند که در این صورت تغییر شکل هالوس والگوس (hallux valgus) نامیده می گردد. این وضعیت ممکن است ناشی از پوشیدن انواع خاصی از کفش ها یا حتی کفش پیاده روی باشند.
انحراف انگشت شست می تواند برای هر فردی اتفاق بیفتد، اما در افرادی که کفش هایی نوک تیز و بسته می پوشند بیشتر رخ می دهد. بسیاری از افرادی که از این کفش استفاده می نمایند از درد انگشت شست پا گلایه می نمایند.
سزاموئیدیتیت (Sesamoiditis)
سزاموئیدیت التهاب در استخوان های سزاموئید و اطراف تاندون ناشی از استفاده بیش از حد از انگشت شست است. استخوان سزائومید در پا زیر مفصل MTP واقع شده است. تاندون ها به این استخوان ها متصل می شوند و حرکت در این ناحیه را تامین می نمایند. سزاموئیدیت در پا می تواند سبب درد در شست پا گردد. همچنین منجر به تورم، کبودی یا مشکل در حرکت دادن شست گردد.
تشخیص درد شست پا
برای مشخص علت دقیق درد مفصل شست پا، یک معاینه فیزیکی که توسط پزشک انجام می گردد احتیاج است، همچنین از شخص درباره علائم، سبک زندگی، دارو و آسیب دیدگی های اخیر سوالاتی را مطرح می نماید.
پزشک ممکن است انعطاف پذیری انگشت پا را به یاری خم کردن آن به سمت بالا و پایین تست کند. همچنین به دنبال شواهدی از انحراف استخوان و تورم در این ناحیه است تا بتواند علت درد شست پا را تشخیص دهد. در نهایت، پزشک نقاط حساس پا و پوست را برای وجود هر گونه زخمی آنالیز خواهد نمود.
در بعضی از موارد ممکن است لازم به عکس رادیولوژی از شست پا باشد. این تصویر برداری به پزشک یاری می نماید تا محل و میزان آسیب یا هر نوع تغییر شکل را ارزیابی کند. بسته به علت اصلی درد، شاید احتیاج باشد آزمایش های بیشتری انجام گردد. به عنوان مثال آزمایش خون می تواند سطح اسید اوریک در جریان خون را اندازه گیری کند تا به تشخیص نقرس یاری کند.
درمان درد مفصل شست پا
نوع درمان کاملا وابسته به علت درد مفصل شست پا است. در بسیاری از موارد پزشکان یک مسکن درد مانند دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی را تجویز می نمایند. همچنین این دارو ها به کاهش تورم در ناحیه دردناک نیز یاری می نمایند. به ندرت این احتمال وجود دارد که یک پزشک دارو های کورتون را برای کاهش التهاب توصیه کند.
ایجاد تغییرات در سبک زندگی نیز ممکن است ضروری باشد. برای مثال، جهت درمان بیرون زدگی شست پا از شخص در خواست می گردد تا کفش های طبی به پا کند. پوشیدن کفش هایی با نوک گرد و داشتن فضایی اضافی در جلو نیز گزینه خوبی برای افراد مبتلا به عارضه درد مفصل شست پا است.
در صورتی که آسیب دیدگی ناشی از فعالیت خاصی باشد بهتر است از انجام آن ورزش یا فعالیت تا زمان بهبود آسیب دیدگی خود داری کرد. به عنوان مثال برای درمان انگشت انحرافی پا احتمالا از ورزشی که موجب آسیب دیدگی آن می گردد تا زمان بهبود کامل باید خود داری نمایید.
در بعضی موارد نیز کاهش وزن برای کاهش فشار روی انگشت ضروری است تا از درد انگشت شست پا را کم کند. درمان های دیگر ممکن است برای بیماری های خاصی همانند آرتروز و نقرس لازم باشند. فیزیوتراپی نیز به افرادی که دچار التهاب مفصل شده اند، یاری می نماید و تا حدودی این مکل را کنترل می نماید. در موارد نادر نیز ضروری است که جراحی انجام گردد مثلا برای برداشتن بر آمدگی انگشت شست یا ترمیم مفصل.
درمان خانگی کاهش درد انگشت شست پا
قرار دادن بسته یخ روی انگشت شست پا می تواند درد را تا حدی آرام کند. استفاده از مسکن های معمولی که در صورت لزوم باعث آرام تر شدن درد انگشست شست پا می شوند. همچنین ضروری است از کفش مناسب استفاده گردد.
پیشگیری از درد مفصل شست پا
تعدادی از هدایت ها جهت پیشگیری از درد مفصل شست پا عبارتند از:
- کنترل وزن ایده آل
- انجام تمرین ورزشی منظم، اما بدون فشار اضافی روی مفصل MTP
- اجتناب از پوشیدن کفش های تنگ به ویژه نوک تیز
- به پا کردن کفش و صندل مناسب به هنگام آسیب دیدگی و کفش ایمنی در انباری
چه زمانی باید به ملاقات یک پزشک بروید
در مواردی که درد شست پا خفیف است و در طی زمان بهبود می یابد اغلب احتیاجی به مراجعه به پزشک نیست. بسیاری از رگ به رگ شدن ها با یک دوره استراحت بهتر می شوند.
با این حال، اگر علائم پس از 3 روز بهبود نیافت، بهترین کار مراجعه به پزشک است، زیرا این درد می تواند نشان دهنده مسائل جدی تری باشد. همچنین در صورتی که درد شدید یا ناگهانی و بدون علت است باید به ملاقات یک پزشک بروید.
کلام آخر
درد مفصل انگشت شست پا می تواند بر اثر یک ضربه، بیماری مزمن یا فشار شدید به وجود آمده باشد که به مرور زمان ایجاد شده است. در اکثر موارد علت ایجاد نماینده به سادگی قابل درمان است.
بعضی از آسیب دیدگی ها را می توان با استراحت و مسکن درمان کرد. با این وجود، بعضی از بیماری های مانند آرتروز احتیاجمند راهکار های بلند مدت هستند.
با ایجاد تغییراتی ساده در سبک زندگی می توان خطر آسیب دیدگی ها احتمالی و درد مفصل شست پا را کاهش داد، تغییراتی نظیر به پا کردن کفش مناسب.
هر فردی که از درد مفصل شست پا رنج می برد و این درد در طی زمان بد تر می گردد یا از بین نمی رود باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
منبع: برترین ها