عروس لوت پنجاه سال به خواب می رود - وبلاگ تفریح و سرگرمی

به گزارش وبلاگ تفریح و سرگرمی، یکی از برترین جاذبه های طبیعی و گردشگری ایران، یعنی دریاچه جوان که مانند عروسی زیبا در دل بیابان لوت رخ می نمایاند، اکنون نمک زاری بیش نیست.

به گزارش مجله جهانگردی وبلاگ تفریح و سرگرمی و به نقل از خبرگزاری ایسنا، در پی سیلاب سال 1398، جاده شهداد نهبندان تخریب شد، اما پیامدی دیگر که به کویر زندگی بخشید، به وجود آمدن دریاچه ای جوان در بیابان لوت و کلوت شهداد بود که زیستگاه پرنده های مهاجر بسیاری شد.

به وجود آمدن این دریاچه باعث شد که راستا 40 کیلومتری جاده شهداد به نهبندان، مسدود گردد. هنوز هم می توان بقایای این جاده و تیر برق ها را میان آب دید. کلوت ها مانند جزیره هایی زیبا سر از آب بیرون آورده بودند. اما بخت این عروس جوان چه شد؟

دریاچه جوان، پیری کهنسال در عین جوانی

اکبر رشیدی مقدم که یکی از پژوهشگران حوزه لوت ایران است، درباره تاریخچه و علت ایجاد این دریاچه در گفت وگویی با ایسنا می گوید: در کویر لوت قسمت هایی وجود دارد که گودتر از محیط اطراف خود هستند. این گودها و چاله ها در واقع انتهای حوزه های آبریز رودخانه هایی هستند که به لوت می ریزند.

رشیدی مقدم می گوید گود نمک سر از گودهای معروف قدیمی است و انتهای یکی از سرشاخه های رود شور واقع شده است. رود شور که از جمله رودهای دائمی محسوب می گردد، از ارتفاعات خراسان جنوبی سرچشمه گرفته و به چاله رود شور در بیابان لوت ختم می گردد.

این پژوهشگر بعلاوه گفت که اگر بارندگی باعث گردد رودخانه هایی که به لوت می ریزند، طغیان نمایند، آب وارد سرشاخه های رود شور خواهد شد. این نکته را باید مدنظر داشت که وقتی این رود از کنار منطقه گندم بریان (گرم ترین نقطه دنیا) می گذرد، شاخه شاخه می گردد. حال اگر در در شمال و شرق لوت بارندگی بیش از حد معمول باشد، آب به سرشاخه ها وارد شده و گودها را پر می نماید.

رشیدی مقدم معتقد است دریاچه ای که جوان نام گرفته، از روزگاران قدیم به گود نمک سر معروف بوده است. این گود به طور میانه هر 50 سال، از آب پر شده و تبدیل به دریاچه ای زیبا می گردد. او می گوید: این گود آخرین بار در اوایل دهه 50 آبگیری شده و همواره به علت تبخیر، دریاچه پس از حدود دو یا سه سال تبدیل به نمک زار می گردد.

علاوه براین اظهار می نماید با وجود اینکه لوت معادن نمک زیادی دارد، اما مردم منطقه شهداد از گود نمک سر، نمک استخراج می کردند. بعلاوه این نکته را یادآور شد که این گود در قدیم نمک سار یا نمک زار نام داشت و با گذشت زمان نمک سر نامیده شد.

رشیدی مقدم توضیح داد که به وجود آمدن دریاچه در این منطقه طبیعی است. به لطف بارندگی های اوایل سال 1398 بود که این گود دوباره به وسعت 700 هکتار و به عمق حدود 7 متر آبگیری شد. اما با گذشت زمان، آب تبخیر و تبدیل به نمک زار شد.

این پژوهشگر راه کار زنده نگه داشتن دریاچه را را نیز بیان نمود. او می گوید برای انجام این کار باید روی سرشاخه های رود شور کار گردد. بعلاوه تغییراتی روی زمین ایجاد گردد تا آب همواره به این دریاچه بریزد. این تغییرات مورد قبول بسیاری از افراد نیست، در نتیجه نمک سر تنها با آب بارندگی آبگیری می گردد.

دریاچه جوان تا به حال پیروز شده بیش از 200 هزار جهانگرد را به خود جذب کند

مشخص افضلی مدیر پایگاه میراث دنیای لوت در استان کرمان درباره تاریخچه تشکیل دریاچه جوان به خبرگزاری ایسنا می گوید: این دریاچه هر چند ده سال یک بار تشکیل می گردد و این پدیده در بعضی منطقه ها بیابانی دیگر دنیا نیز مشاهده شده است.

افضلی اظهار دارد که نمک سر تنها نیست و حدود 15 گود دیگر هم در کویر لوت وجود دارند که در گذشته حتی گاهی از نمک سر هم بزرگ تر بوده اند، اما علت نام گذاری این دریاچه به جوان این بود که وجود آن برای اولین بار در رسانه ها به عموم مردم اعلام شد.

مدیر پایگاه میراث دنیای لوت در استان کرمان عنوان نمود که این دریاچه از هزاران سال پیش صدها بار آبگیری و خشک شده است. بعلاوه اشاره نمود با توجه به محاسبه اندازه جهانگرد بر اساس تردد خودرویی، در سال های 98 و 99، بیش از 200هزار جهانگرد از این دریاچه تماشا نموده اند.

بعلاوه اضافه کرد که دریاچه جوان اکنون کاملا خشک و تبدیل به نمک زار تبدیل شده، اما همچنان جذابیت خود را دارد.

افضلی بعلاوه درباره حفظ و نگهداری دریاچه نمک سر می گوید چون کویر لوت ثبت دنیای شده، نمی توان به تنهایی درباره آن تصمیم گیری کرد. با وجود این یک تیم پژوهشی اندازه تاثیر آن بر زیست بوم منطقه را آنالیز می نماید، اما پایگاه میراث دنیای لوت بر حفظ روال طبیعی حیات این گود تاکید دارد.

علاوه براین افضلی بیان نمود با شیوع کرونا، جهانگردان خارجی چندانی را نسبت به سال های قبل از شیوع کرونا نداشتیم. گرچه دریاچه نمک از جذابیت خاصی برخوردار است، اما این دریاچه علت اصلی ورود جهانگرد به کویر لوت نبود. استان های تهران و خراسان رضوی، بیشترین آمار جهانگرد داخلی را در این سال ها به لوت داشتند.

تاثیر خشکیدگی دریاچه جوان بر تعداد جهانگردان منطقه

امیرهوشنگ زنده دل مقدم، راهنمای تخصصی بیابان دنیای لوت در گفت وگو با ایسنا می گوید: وقتی دریاچه هنوز نفس می کشید، بازتماشاماینده زیادی داشتیم؛ به طوری که در روزهای پنجشنبه و آدینه مردم استان کرمان برای گردش به این منطقه می آمدند.

مقدم بعلاوه اشاره نمود محدودیت های تردد بین شهری، به علت شیوع ویروس کرونا، باعث شده که بیشتر جهانگردان دریاچه جوان از استان کرمان باشند.

مقدم، راهنمای طبیعت گردی ایران، معتقد است خشک شدن دریاچه جوان بر تعداد جهانگردان کلوت های شهداد تاثیر منفی خواهد داشت. تعداد جهانگردانی که هم اکنون از دریاچه جوان بازدید می نمایند، به یک دهم زمانی می رسد که این دریاچه آب داشت.