کاروانسرای تی تی استان گیلان ثبت جهانی شد - وبلاگ تفریح و سرگرمی

به گزارش وبلاگ تفریح و سرگرمی، ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارش های منتشر گشته، کاروانسرای تی تی استان گیلان ثبت جهانی شد.

در چهل و پنجمین کمیته میراث جهانی یونسکو به میزبانی ریاض عربستان تی تی کاروانسرا استان گیلان از 54 کاروانسرای ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شد. اکنون پس از روستای قاسم آباد و جنگلهای هیرکانی سومین اثر از گیلان در میراث جهانی ثبت می گردد.

ایرانیان پیشگامان ساخت کاروانسرا برای توسعه اقتصاد و تجارت بودند. مورخانی همانند هرودت نوشته اند که ساخت کاروانسرا در ایران به وسیله هخامنشیان صورت میگرفت و آنها در جاده ها به مسافت هر چهار پرسنگ مهمانخانه ای خوب دایر می کردند.

دوره صفویه، دوران طلایی ساخت کاروانسرا در ایران بود و گفته شده به دستور شاه عباس اول، 999 کاروانسرا در ایران ساخته شد اما برخلاف دیگر کاروانسراهای ایران، سنگ بنای ساخت تی تی کاروانسرا در شهرستان سیاهکل استان گیلان، به دوره کیائیان می رسد. سادات کیایی در فاصله سالهای 769 تا 1000 قمری بر شرق دره سپیدرود حکومت می کردند.

بعضی منابع ساخت تی تی کاروانسرا را به دوره صفوی نسبت می دهند و نوشته اند در دوره صفوی به وسیله مریم بیگم سلطان، دختر شاه تهماسب اول و همسر خان احمد، خان کیایی معروف به تی تی خانم ساخته شده است.

در حال حاضر، این کاروانسرا بر سر راه سیاهکل به دیلمان و بر بلندای تپه باباکوه، مشرف به رودخانه شیمی رود واقع شده است. آخرین مالک آن گودرز پرتوی دیلمی از بازماندگان خان آن منطقه بود و این بنا را به اداره کل میراث فرهنگی می فروشد. این بنای تاریخی در سال 1375 به شماره 1784 در لیست آثار ملی ثبت گشت. اما کاروانسرا سالها رها شده بود و از آنجا که حتی دربی هم نداشت، متاسفانه محل تردد گاوهای اهالی و آغل دام های روستای بالارود بوده است.

این کاروانسرا دارای حیاطی مرکزی، ورودی هشتی مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است و از ویژگی های معماری این بنا میتوان گفت که این کاروانسرا از 2 نوع کاروانسراهای برون شهری و دو ایوانی است.

ورودی بنا در ضلع شمالی واقع شده است که پس از گذر از آن به فضای هشتی به میان سرا می رسیم، در ضلع شرقی و غربی این هشتی به وسیله فضاهای واسط به 2 اتاق با مساحت 17 متر مربع راه پیدا می کنیم و این در حالی است که مساحت میان سرا حدود 400 متر مربع است.

در وسط کاروانسرا حوضی کوچک واقع شده است و در چهار کنج آن اتاق مربع شکلی به مساحت 14 متر مربع که محل استراحت کاروانیان و محافظت آنان از راهزنان و حیوانات وحشی بوده، وجود دارد.

ارزیابان یونسکو سال 1400 برای بازدید از کاروانسرای تی تی به گیلان آمدند. این ارزیابی در راستای آنالیز شرایط کاروانسرا و تکمیل پرونده برای ثبت جهانی این کاروانسرا صورت گرفت. خوشبختانه در سال یاد شده و پیش از ورود ارزیابان، با گیاه زدایی از بنا و نصب درب چوبی در ورودی کاروانسرا و بعلاوه معین عرصه و حریم برای یک بنای ثبتی، نظر ارزیابان یونسکو مثبت اعلام شد.

حالا این کاروانسرا جزو میراث جهانی ثبت شده و باید نسبت به حفاظت و بازسازی آن بیش از این توجه کرد.

ولی جهانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان درباره این کاروانسرا می گوید: تی تی کاروانسرا در گذشته مسیر راه کاروانروی سیاهکل دیلمان به سمت قزوین قرار داشت و اکنون نیز در محور گردشگری سیاهکل به دیلمان واقع شده است.

وی اضافه نمود: قدمت تی تی کاروانسرا به قرن ششم می رسد. مصالح آن از آجر، ساروج و سنگهای رودخانه ای است. ساخت این بنا زمانی که کاروانسراهای اندکی در کشور ساخته میشد، نشان از اهمیت مسیر مذکور دارد و علت آن تجارت پرسود ابریشم گیلان در دوره تیموری است. شمال کشور و بویژه گیلان یکی از مهمترین منطقه ها فراوری ابریشم بود که از این استان به دیگر شهرهای کشور و به وسیله دریای کاسپین به جهان صادر میشد.

اگرچه در بعضی از منابع اشاره شده که تی تی کاروانسرا بعدها به وسیله عمه شاه صفوی بازسازی شده است، ولی مدیر کل میراث فرهنگی میگوید: این بنا در زمان حکومت محلی کیایی که در عصر تیموریان در لاهیجان حکم می راندند، ساخته شد و بعدها به وسیله حکومت صفویه نابود گشت و آثار بجا مانده از آنان به نام دوره صفویه ثبت شده است.

وی در وجه تسمیه این کاروانسرا میگوید: تی تی در زبان گیلکی به معنی شکوفه است و به علت قرارگیری کاروانسرا در جنگلهای پرشکوفه به این نام خوانده می گردد.