درمان درد فک؛ دلیل درد فک چیست؟ - وبلاگ تفریح و سرگرمی

به گزارش وبلاگ تفریح و سرگرمی، درمان درد فک؛ دلیل درد فک چیست؟ مفصل فک (TMJ) محل اتصال فک پایین (آرواره) به استخوان گیجگاهی جمجمه است که دقیقاً جلوی گوش در هر سمت سر شما واقع شده است. این مفصل انعطاف پذیر است و این امکان را فراهم می نماید که فک به آرامی به سمت بالا و پایین و از سمتی به سمت دیگر حرکت کند.به این ترتیب امکان صحبت کردن، جویدن غذا و خمیازه کشیدن برای شما ایجاد می گردد. عضلات متصل و اطراف مفصل فک موقعیت و حرکت های فک را کنترل می نمایند. درد فک در نتیجه مسائل مربوط به فک، مفصل فک و عضلات صورت و اطرف آن که کنترل جویدن و حرکت فک را در اختیار دارند، اتفاق می افتد. به این مسائل در اصطلاح سندروم TMJ، عملکرد نامناسب فک بالا و پایین یا مسائل آرواره (TMD) نیز گفته می گردد.

وبلاگ تفریح و سرگرمی | مسئله درد صورت و فک یک مساله رایج است که بر میلیون ها نفر در سراسر دنیا تاثیر می گذارد این امر باعث می گردد که بسیاری از چالش های درمانی در جامعه مراقبت های بهداشتی در هنگام تشخیص و درمان پیش بیاید، چون دلایل بالقوه زیادی برای درد فک وجود دارد، تشخیص صحیح اش حیاتی است.

مفصل فک (TMJ) محل اتصال فک پایین (آرواره) به استخوان گیجگاهی جمجمه است که دقیقاً جلوی گوش در هر سمت سر شما قرار گرفته است. این مفصل انعطاف پذیر است و این امکان را فراهم می نماید که فک به آرامی به سمت بالا و پایین و از سمتی به سمت دیگر حرکت کند.

به این ترتیب امکان صحبت کردن، جویدن غذا و خمیازه کشیدن برای شما ایجاد می گردد. عضلات متصل و اطراف مفصل فک موقعیت و حرکت های فک را کنترل می نمایند. درد فک در نتیجه مسائل مربوط به فک، مفصل فک و عضلات صورت و اطرف آن که کنترل جویدن و حرکت فک را در اختیار دارند، اتفاق می افتد. به این مسائل در اصطلاح سندروم TMJ، عملکرد نامناسب فک بالا و پایین یا مسائل آرواره (TMD) نیز گفته می گردد.

دلایل درد فک

عوامل مختلفی می توانند در این مشکل نقش داشته باشند. به طور کلی جراحات فیزیکی، مسائل دستگاه عصبی و مشکل در رگ های خونی می توانند موجب درد فک شوند.

شایع ترین دلیل این درد، اختلال مفصل فک گیج گاهی (TMJ) است. 12 درصد از افراد این مشکل را دارند و 5 درصد افراد به دلیل شدت درد به پزشک مراجعه می نمایند. زنان در سنین باروری بیشترین مبتلایان به TMJ را تشکیل می دهند.

به اختلال در مفصل ناحیه گیجگاهی و ماهیچه های مسئول حرکات فک، در حالت کلی TMJ گفته می گردد. در اصطلاح پزشکی، این ماهیچه ها، عضلات جونده نام دارند.

از دیگر دلیل های شناخته شده درد در ناحیه فک و صورت می توان به موارد زیر اشاره نمود:

دندان قروچه و بازکردن بیش از حد دهان

دندان قروچه معمولا در زمان خواب اتفاق می افتد و ممکن است منجر به درد فک و یا آسیب به دندان ها گردد. بعضی افراد به هنگام استرس شدید، دندان قروچه می گیرند.

التهاب موضعی استخوان

این مشکل زمانی به وجود می آید که عفونت در بخشی از بدن به استخوان و بافت های اطراف آن ها سرایت می نماید.

آرتریت یا التهاب مفاصل

آرتروز عفونی یا غیرعفونی در این دسته قرار دارند و موجب خوردگی لایه سطحی استخوان ها می گردند.

شانه یخ زده

در این بیماری غشا و یا ربات مفصلی دچار عفونت می گردد.

مسائل دهان و دندان

بیماری های لثه، پوسیدگی دندان، حفره های دندانی، دندان شکسته یا افتاده، جزو مسائل دهان و دندان هستند که می توانند موجب درد در ناحیه صورت و فک شوند.

مسائل سینوسی

مسائل سینویسی ممکن است با تأثیر بر حفره بینی و انحراف آن موجب درد فک شوند.

سردردهای فشاری

این سردردها که بیشتر در هنگام استرس شدید بروز می نمایند ممکن است باعث ایجاد درد فک و صورت شوند.

درد نوروپاتی

همان طور که پیش تر اشاره شد، مسائل دستگاه عصبی هم ممکن است موجب درد فک شوند. درد نوروپاتی که یک درد مزمن است، زمانی به وجود می آید که اعصاب صدمه ببینند و به اشتباه پیغام درد را به مغز ارسال نمایند. این دردها ممکن است مداوم یا گاه به گاه باشند.

دردهای عروقی

هنگامی که خون رسانی به یک قسمت از بدن دچار مشکل گردد، دردهای عروقی بروز می نمایند. آرتریت گیجگاهی (نوعی نادر از التهاب رگ یا واسکولیت) یا مشکل در سرخرگ کاروتید (از مهم ترین سرخرگ های سر و گردن) ممکن است موجب دردهای عروقی شوند.

دردهای عصبی-عروقی

آسیب همزمان به دستگاه عصبی و عروق موجب بروز این درد ها می گردد. میگرن و سردرد های خوشه ای از جمله مواردی هستند که هم عروق و هم اعصاب را تحت تأثیر قرار می دهند.

مواردی از قبیل: استرس، اختلال خواب، کمبود مواد معدنی در بدن یا خستگی هم ممکن است به درد در ناحیه صورت منجر شوند.

سایر مواردی که موجب درد فک و درد در ناحیه صورت می شوند، عبارت اند از:

• رماتیسم؛
• کم کاری تیروئید؛
• بیماری لایم (نوعی عفونت)؛
• ام اس؛
• لوپوس؛
• فیبرومیالژی (سندرم درد اسکلتی-عضلانی)؛
• و بعضی از بیماری ها روانی.

علائم درد فک

بعضی از نشانه های درد فک در ادامه معرفی می شوند اما این نشانه ها بسته به دلیل و ریشه درد متفاوت هستند.

• درد در ناحیه صورت که هنگام جویدن و صحبت کردن تشدید می گردد؛
• حساس شدن ماهیچه ها و مفاصل؛
• مشکل در ظاهر فک؛
• ایجاد صدا هنگام باز و بسته شدن دهان؛
• احساس صدای زنگ در گوش؛
• گوش درد؛
• سردرد با/بدون درد گوش و احساس فشار در پشت چشم ها؛
• احساس خستگی و کسالت؛
• قفل شدن فک؛
• دردهای خفیف تا شدید؛
• حساس شدن به درد؛
• سرگیجه؛
• دندان درد؛
• سردردهای فشاری؛
• سردرد عصبی با احساس سوزش در سر؛
• تب؛
• ورم صورت.

علائم دیگری هم، بسته به دلیل درد، ممکن است مشاهده شوند. بهتر است برای پیشگیری از بروز مسائل حاد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا بعد از تشخیص دلیل اصلی درد، برترین درمان برای شما در نظر گرفته گردد. دندان پزشکان، جراحان دهان و دندان می توانند در این مورد به شما یاری نمایند.

عوارض درد فک

عوارض ناشی از این مشکل به دلیل درد و حتی داروها و درمان هایی که برای حل مشکل استفاده نموده اید، بستگی دارند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• مسائل دندان؛
• عفونت؛
• درد مزمن؛
• تشویش روانی؛
• تغییر در عادات غذایی.

تشخیص درد فک

پزشکان برای تشخیص دلیل و درمان درد فک آزمایش هایی را انجام می دهند. بعضی از آزمایش هایی که به تشخیص دلیل درد یاری می نمایند، عبارت اند از:

• معاینه فیزیکی شامل معاینه استخوان گردن، اعصاب، فک، دهان و ماهیچه ها؛
• مطالعه کامل پرونده پزشکی و آنالیز سابقه درد؛
• تست های آزمایشگاهی، شامل آزمایش خون؛
• رادیولوژوی و MRI؛
• آنالیز سلامت روانی و معاینات روان پزشکی.

گاهی برای آنالیز دقیق تر دلیل ممکن است آزمایش های مکمل نیز به صلاح دید پزشک انجام گردد.

درمان درد فک

درمان درد فک به دلیل بروز این مشکل بستگی دارد. درمان های متفاوتی برای درد فک وجود دارند که بعضی عبارت اند از:

• استفاده از آنتی بیوتیک ها در مواردی که درد فک ناشی از عفونت باشد؛
• جراحی برای اصلاح استخوان یا عصب آسیب دیده یا تشخیص مشکل؛
• استفاده از محافظ دهان؛
• فیزیوتراپی؛
• بی حسی و یا تسکین ماهیچه های مسئول درد؛
• داروهای ضدافسردگی برای تسکین درد؛
• کپسایسین موضعی برای درمان دردهایی که منشأ عصبی دارند؛
• تزریق استروئید برای کاهش التهاب و ورم؛
• استفاده از بعضی درمان های ضدویروسی برای عفونت های ویروسی از قبیل تبخال؛
• داروهای مسکن؛
• اکسیژن تراپی به منظور درمان سردردهای خوشه ای؛
• داروهای تنظیم فشارخون در مواردی که مشکل از میگرن ناشی می گردد؛
• درمان ریشه برای رفع کردن عفونت های دندانی؛
• کشیدن دندان درصورتی که دندان آسیب دیده موجب بروز درد فک گردد؛
• اسپری بی حسی برای تسکین درد در ماهیچه ها؛
• بی حسی موضعی به وسیله تزریق؛
• حرکات کششی در ماهیچه های درگیر درد؛
• ریلکسیشن تراپی؛
• رژیم غذایی حاوی مایعات و غذاهای نرم؛
• حرارت یا سرمادرمانی؛
• طب سوزنی و ماساژ؛
• اصلاح شرایط نشستن و ایستادن به منظور کاهش فشار بر گردن و پشت بالاتنه.

درمان های دیگری هم برای درد فک وجود دارد که با توجه به دلیل درد، ممکن است به وسیله پزشک معالج برای شما تجویز شوند. در نهایت پزشک با توجه به شرایط و شرایط خاص بیمار، تصمیم می گیرد که از کدام روش درمانی استفاده کند.

پیشگیری از درد فک

آگاهی از دلیل درد فک در پیشگیری از بروز مجدد این مشکل مؤثر است. بعضی از اقدامات پیشگیرانه ساده عبارت اند از:

• پرهیز از جویدن آدامس، خوراکی های ترد یا هر ماده ای که موجب فشار بر فک می گردد؛
• مصرف مواد غذایی نرم و مایعات مثل سوپ یا پاستا؛
• صرف لقمه های کوچک؛
• پرهیز از مصرف کافئین.
• ماساژ و بعضی تمرینات سبک ایروبیک.
• مصرف مکمل های کلسیم و منیزیم در صورت احتیاج؛
• پرهیز از خمیازه یا باز کردن بیش از حد دهان؛
• خوابیدن به پشت و یا پهلو و پرهیز از خوابیدن روی صورت؛
• پرهیز از به هم ساییدن دندان ها؛
• پرهیز از حمل کیف های سنگین روی یک شانه و تعویض کیف از شانه به شانه دیگر؛
• توجه به نحوه صحیح ایستادن و نشستن؛
• مراجعه به دندان پزشک و رعایت بهداشت دهان و دندان؛

البته در خصوص هر یک از موارد بالا مشورت با پزشک و سنجیدن شرایط مختص به هر شخص لازم است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

درصورتی که نشانه های زیر را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• درمان های ساده و خانگی تأثیری ندارد؛
• دردهایی که شدید هستند و مانع کارهای روزانه شما می شوند؛
• حرکت های غیرعادی فک؛
• ایجاد صدا هنگام حرکت مفصل فک؛
• درد گردن و بالاتنه؛
• درد چشم؛
• سردرد؛
• احساس صدای زنگ در گوش؛
• مسائل دهان و دندان مثل دندان شکسته یا پوسیده.

برای تشخیص دلیل درد فک و درمان، به دندان پزشک یا پزشک متخصص مراجعه کنید.